نام کتاب: کوری (Blindness) نام نویسنده: ژوزه ساراماگو مترجم : مینو مشیری تعداد صفحه: 366 "کوری " یک حکایت اخلاقی مدرن است و مانند داستانهای اخلاقی کهن پیام یا پیامهایی اخلاقی را، اما برای مخاطبی امروزی، در خود نهفته دارد. به همین دلیل است که باز مانند آن داستانها، قهرمانهایش نه به نام بلکه با یک صفت یاد میشوند. ژوزه ساراماگو، نویسندة پرتغالی، كه بارها نامزد جایزة نوبل ادبیات شده بود، سرانجام ، و دیر هنگام – در سن 76 سالگی – موفق شد در سال 1998 این جایزه را از آن خود وكشورش كند. آثار این رمان نویس و شاعر كه به عبارتی رئالیسم جادویی را با انتقادات گزندة سیاسی می‌آمیزد به 25 زبان ترجمه شده است. ساراماگو در سال 1922 در نزدیكی لیسبون در خانواده‌ای تنگدست به دنیا آمد و به دلیل فقر نتوانست تحصیلات دانشگاهی‌اش را به پایان رساند. در یك آهنگری به كارمشغول شد تا بتواند به طور پاره وقت به درسش ادامه دهد. ساراماگو نخستین رمانش« كشور گناه» را درسال 1947 نوشت اما 35 سال انتظار كشید تا سرانجام موفقیت ادبی و شهرت در سال 1982 با انتشار رمان « بالتازار و بلیوندا» به سراغش بیاید. سبك شاعرانة ساراماگو كه تخیل و تاریخ و انتقاد از سركوب سیاسی و فقر را با هم می‌آمیزد موجب شده است كه او را به نویسندگان امریكای لاتین بویژه گابریل گارسیا ماركز تشبیه كنند. اما ساراماگو منكر این شباهت است و می‌گوید بیشتر از سوانتس و گوگول تأثیر پذیرفته است. اثر جنجالی ساراماگو « انجیل به روایت عیسی مسیح» بود كه در سال 1992 منتشر گردید. وزیر كشور وقت پرتغال آنچنان از این رمان برآشفت كه نام ساراماگو را از فهرست نامزدهای : جایزة ادبی اروپا» حذف كرد و گفت این رمان توهین به كاتولیكهای پرتغال است و موجب تفرقه افكنی در كشور شده است . ساراماگو نیز به نشانة اعتراض با همسر اسپانیایی‌اش پرتغال را ترك گرفت و به لانساروت، جزیره ای آتشفشانی از جزایر قناری، به تبعیدی خود خواسته رفت. فرهنگستان سوئد با ستایش از ساراماگو و اعلام اهدای جایزة نوبل ادبیات 1998 به وی گفت:« آثار ساراماگو با تمثیلهای ملهم از تخیل و شفقت و طعنه ما را بی وقفه وادار به ادراك یك واقعیت فرار و مبهم می‌كند.» كوری یك رمان خاص است، یك اثر تمثیلی ، بیرون از حصار زمان و مكان، یك رمان معترضانه اجتماعی، سیاسی كه آشفتگی واجتماع و انسانهای سر در گم را در دایرة افكار خویش و مناسبات اجتماعی تصویر می‌كند. ساراماگو تأكید بر این حقیقت دارد كه اعمال انسانی در « موقعیت» معنا می‌شود و ملاك مطلقی برای قضاوت وجود ندارد، زیرا موقعیت انسان ثابت نیست و در تحول دائمی است. در یك كلام ساده، دغدغة عمدة ذهن ساراماگو در این رمان فلسفی مسئله سرگشتگی انسان معاصر یا « انسان در موقعیت» است كه از خلال ابعاد و لایه های مختلف و واكنشهای انان بررسی می شود. از دیگر مایه‌های اصلی رمان نقد خشونت و میلیتاریسم، اطاعات كوركورانه ، دیكتاتوری و سیر تاریخی و فراگیر بودن آن است. در شهری كه اپیدمی وحشتناك كوری- نه كوری سیاه و تاریك كه كوری سفید و تابناك- شیوع پیدا می‌كند و نمی‌دانیم كجاست و می‌تواند هر جایی باشد، خیابانها نام ندارد. شخصیتهای رمان نیز نام ندارد. دكتر، زن دكتر، دختری كه عینك دودی داشت، پیرمردی كه چشم بند سیاه داشت، پسرك لوچ .سبك و ساختار دشوار رمان، پس از چند صفحه، جاذبه‌ای استثنایی پیدا می‌كند.درخلال پاراگرافهای طولانی، پیچیدگی‌های روح انسان و مشكلات غامض زندگی را تداعی می‌كند. كوری مورد نظر ساراماگو كوری معنوی است. سازماندهی و قانونمندی و رفتار عاقلانه خود به نوعی آغاز بینایی است. ساراماگو كلام پیچیده و چند پهلویش را در دهان تك تك شخصیتهای كتاب و مخصوصاض در پایان در دهان زن دكتر گذاشته است:« چرا ما كور شدیم، نمی دانم ،شاید روزی بفهمیم ، می‌خواهی عقیدة مرا بدانی ، بله ، بگو ، فكر نمی‌كنم ما كور شدیم ، فكر می‌كنم ما كور هستیم، كور اما بینا، كورهایی كه می‌توانند ببینند اما نمی‌بینند.» ساراماگو در « كوری» تعهد و باور عمیق خود را به عدالت اجتماعی، احترام به خرد و عقل سلیم همراه با تزكیة روح و جسم كه تنها را ضمانت پایدار ماندن هر جامعه‌ای است درغالب یك رمان هنرمندان و شگفت انگیز به ما ارمغان میدهد. "كوری" در سال 1995 منتشر شد. ساراماگو می‌گوید: این كوری واقعی نیست ، تمثیلی است. كور شدن عقل و فهم انسان است. ما انسانها عقل داریم و عاقلانه رفتار نمی‌كنیم...